Пешгӯиҳои нави иқлимӣ тахминҳои ҳарорати ҷаҳониро барои панҷ соли оянда арзёбӣ мекунанд

Женева, 9 июли соли 2020 -Тибқи пешгӯиҳои нави иқлимӣ, ки аз ҷониби Созмони Умумиҷаҳонии Обуҳавошиносӣ (СУO) интишор шудааст, эҳтимол меравад, ки ҳарорати миёнаи солонаи ҳавои ҷаҳонӣ аз сатҳи пеш аз саноатӣ (солҳои 1850-1900) дар ҳар панҷ соли оянда (2020-2024) ҳадди аққал 1 ° С баланд шавад, дар баробари ин бо 20% эҳтимолияти дар яке аз ин панҷсола ҳадди аққал ҳарорати ҳаво аз 1,5 ° C зиёд мешавад.

Маълумоти умумиҷаҳонии азнавшуда давоми аз як сол то даҳсолаи иқлим, ки бо роҳбарии Дафтари ҳавошиносии Шоҳигарии Муттаҳида таҳия гардидааст, пешгӯиҳои иқлимро барои панҷ соли оянда дошта, ҳамасола навгонӣ карда мешавад. Дар он дониш ва таҷрибаи олим-иқлимшиносони дар сатҳи ҷаҳонӣ эътирофшуда истифода гардида, моделҳои беҳтарини компютериро аз марказҳои пешрафтаи иқлим дар саросари ҷаҳон барои пешниҳоди иттилооти қобили қабули қарорқабулкунандагон истифода мебарад.

Ҳарорати миёнаи ҷаҳонӣ дар муқоиса бо нишондиҳандаҳои  давраи пеш аз саноатӣ аллакай 1° C баландтар аст. Панҷ соли охир дар таърихи тамоми мушоҳидаҳои самти ҳавошиносӣ  нисбатан гармтарин буданд.

"Тадқиқоти мазкур бо эътимоди баланди илмӣ нишон медиҳад, ки вазифаҳо дар доираи Созишномаи Париж оид ба тағйирёбии иқлим ба он равона гардидаанд, ки болоравии ҳарорати ҷаҳонӣ дар ин аср аз сатҳи пеш аз саноатӣ аз 2° C пасттар нигоҳ дошта шавад ва  талошҳо барои маҳдуд кардани болоравии ҳарорат ҳатто то 1.5° C татбиқ карда шавад ”:- гуфт Дабири кулли Созмони Умумиҷаҳонии Обуҳавосанҷӣ Петтери Таалас.

Дар пешгӯиҳо  тағйиротҳои табиӣ, инчунин таъсири инсонро ба иқлим ба инобат гирифта, барои беҳтаргардонии пешгӯиҳои ҳарорат, миқдори боришот, хусусиятҳои шамол ва дигар тағйиротҳо дар тӯли панҷ соли оянда ба назар гирифта мешаванд. Моделҳои пешгӯикунанда тағйирёбии газҳои гармхонавӣ ва партовҳои аэрозолиро дар натиҷаи чораҳои ҷудокунии аҳолӣ дар давоми пандемияи коронавирус ба назар намегиранд.

«СУO борҳо таъкид кардааст, ки таназзули саноатӣ ва иқтисодӣ, ки аз сабаби COVID-19 рух додааст, наметавонад ҷойи амалҳои устувор ва ҳамоҳангшудаи иқлимро иваз кунанд. Аз сабаби муддати тӯлонӣ бозистодани CO2 дар қабати ҳавои  атмосфера, эҳтимол меравад, ки таъсири коҳиши партовҳои имсола, ки қувваи пешбарандаи ҳароратҳои ҷаҳонӣ мебошанд, ба коҳиши консентратсияи CO2 дар атмосфера мусоидат намекунад ”:- гуфт профессор Таалас.

"Дар ҳоле ки COVID-19 бӯҳрони шадиди умумиҷаҳониро дар самти тандурустӣ ва иқтисод оварда, набудани чораҳо дар самти мубориза бо тағйирёбии иқлим метавонад ба солимии инсоният, экосистемаҳо ва иқтисодиёт дар тӯли садсолаҳо таҳдид кунад. Дар баробари ин ҳукуматҳо бояд ин имкониятро барои андешидани чораҳо дар самти мубориза бо тағйирёбии иқлим тавассути барномаҳои барқарорсозӣ ва рушди беҳтари иқтисодӣ истифода баранд ”:-гуфт ӯ.

Профессор Адам Скайфе роҳбари шӯъбаи пешгӯиҳои дарозмӯҳлат дар Маркази ба номи Гадлейи Бюрои ҳавошиносӣ мебошад.  Вай изҳор дошт: -“Ин иқтидори нави илмии аҷиб аст. Бо афзудани тағйирёбии антропогении иқлим, фаҳмиши хатарҳои мавҷудаи иқлим ҳамасола барои ҳукуматҳо ва тасмимгирандагон, ки масъулияти қабули қарорро доран,  торафт муҳим мегардад. ”

Муқаррароти асосӣ

• Ҳарорати солонаи ҷаҳонӣ аз давраи то саноатӣ дар ҳар панҷ соли оянда эҳтимолан ҳадди аққал аз 1° C баландтар мешавад (нишондиҳандаҳои ҳисоби миёна барои солҳои1850-1900 муайян карда мешавад) ва эҳтимолан дар ҳар панҷ соли оянда дар ҳадди аз 0,91 аст то 1,59 ° C қаор гирад.

• Эҳтимолияти 70% вуҷуд дорад, ки як ё якчанд моҳ дар тӯли панҷ соли оянда нисбат ба сатҳи пеш аз саноатӣ то ҳадди аққал 1,5° C гармтар хоҳад буд.

• Эҳтимолияти 20% мавҷуд аст, ки яке аз панҷ соли оянда аз сатҳи пеш аз саноатӣ то ҳадди аққал 1,5° С гармтар хоҳад буд, аммо ин эҳтимолият бо мурури замон афзоиш меёбад.

• Ҳарорати миёнаи панҷсола дар солҳои 2020-2024 ба эҳтимоли нисбатан камтарин ( 3%)  аз сатҳи пеш аз саноатӣ 1,5° C баланд хоҳад буд.

• Дар солҳои 2020–2024 қариб дар ҳамаи минтақаҳо, ба истиснои қисматҳои уқёнусҳои ҷанубӣ, нисбат ба солҳои гузашта эҳтимол гармтар шаванд.

• Дар солҳои 2020–2024 эҳтимол меравад, ки минтақаҳои арзҳои баланд ва Сахел (минтақаи тропикӣ-саваннагӣ дар қитъаи Африқо) назар ба солҳои гузашта намноктар бошанд, дар ин вақт иқлими Амрикои шимолӣ ва шарқӣ хушк мешавад.

• Дар солҳои 2020–2024 аномалияҳои фишор дар сатҳи баҳр аз он шаҳодат медиҳанд, ки дар шимоли Атлантикаи Шимолӣ метавонад шамолҳои шиддатноктаре вазанд, ки ин ба фаъолгардии тундбоди шадид дар Аврупои Ғарбӣ оварда мерасонад.

• Дар соли 2020 майдонҳои калони заминҳои нимкураи шимолӣ нисбат ба солҳои гузашта эҳтимол ба 0.8° C гармтар шаванд (нишондиҳандаҳои ҳисоби миёна солҳои 1981-2010 муайян карда шудаанд).

• Дар соли 2020 эҳтимол меравад, ки ҳавои қитъаи Арктика аз сатҳи нишондиҳандаҳои миёнаи ҷаҳонӣ ду маротиба гармтар шавад.

• Дар тропикҳо ва арзҳои миёнаи нимкурраи ҷанубӣ тағйирёбии камтарини ҳарорати ҳаво дар назар аст.

• Соли 2020 дар бисёр минтақаҳои Амрикои Ҷанубӣ, Африқои Ҷанубӣ ва Австралия назар ба солҳои гузашта хушктар хоҳад буд.

Рушди иқтидорҳои пешгӯиҳои кӯтоҳмуддат аз ҷониби Барномаи Ҷаҳонии Тадқиқоти Иқлимии СУO маблағгузорӣ шудааст,  ки ин вазифаро яке аз вазифаҳои умдаи худ эълон кардааст.

Имсол гурӯҳҳои пешгӯии иқлим аз Австралия, Олмон, Дания, Испания, Канада, Чин, Норвегия, ИМА, Шветсия ва Ҷопон дар шакли пешгӯиҳои нав саҳм гузошта, дафтари Бюрои ҳавосанҷӣ ҳамчун маркази пешбар қарор гирифт. Якҷоя кардани пешгӯиҳо аз марказҳои пешгӯикунандаи иқлимӣ дар саросари ҷаҳон, нисбат ба  манбаъҳои ягона ҳосили хубтарро медиҳад.

                                         Сарчашма:  сомонаи расмии Созмони 

                                                    Умумиҷаҳонии Обуҳавошиносӣ