Истифодабарии  таҷҳизотҳои ҳозиразамон

барои чен намудани сарфи оби дарё 

Дар замони муосир ба ивази асбоби суръатсанҷи об асбобҳои замонавии нав ихтироъ гардидааст, ки “Профилограф” яке аз онҳост. Якчанд намуди профилографҳо мавҷуданд, аз  қабили “Stream Pro”, “Rio Grande”, “River Ray” ва ғайраҳо.  Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон профилографи акустикии доплерии  “River Ray”-ро мавриди истифода қарор додааст, ки имконияти чен намудани сураъати ҳаракати ҷараёни об то 5 м/с ва чуқурии об аз 0,4 то 60 м –ро дорост. Мутахассисони шуъбаи обшиносии Агентӣ бо истифода аз ин таҷҳизот андозагирии сарфи оби дарёҳоро дар ҳолати мавҷуд будани зарурияти гузаронидани ин корҳо амалӣ менамоянд.

Расми 1. Мутахассисони Агентии обуҳавошиносӣ ҳангоми андозагирии сарфи оби дарёи Обихингоб, дидбонгоҳи Ёзғанд

 Сарфи оби ченкардашуда бо истифода аз барномаи махсуси компютерии “Win River II” коркард карда мешавад. Ин барнома барои чен кардани маҷрои об бо методи қаиқи ҳаракаткунанда алоқаро бо профилограф тавассути “Bluetooth” (хониш, нигоҳдорӣ ва пешниҳоди аёнии маълумот) таъмин менамояд. Ҳангоми андозагириҳо маълумотҳои зерин ба даст оварда мешаванд: 

– буриши кундалангии маҷрои дарё,
– суръати ҷараёни об,
– сарфи об. 

Яке аз маълумотҳои  зарурии бадастомада бурриши кундалангии маҷрои дарё (расми 2) мебошад, ки тариқи графикӣ оварда мешавад.

Расми 2. Бурриши кундалангии маҷрои дарёи Вахш, дидбонгоҳи Бешаи палангон, санаи 13.06.2020 сол.

 Ҳар як андозагирӣ аз 4 трансект (4 маротиба убури дарё) иборат аст, ки маълумоти миёнаи онҳо ҳисоб карда шуда, дар ҷадвали ниҳоӣ оварда шуда, сипас хусусиятҳои асосии маҷрои дарё нишон дода мешавад:

– паҳноии дарё;

– масоҳати буриши дарё;

– суръати миёнаи ҷараён;

– сарфи об. 

Бояд қайд кард, ки бо истифода аз асбоби профилограф сарфи об осон ва дар муддати кӯтоҳ андозагирӣ карда мешавад. Бо назардошти зудҳаракатӣ ва суръати коркарди иттилоот профилограф имкон медиҳад, ки ҷараёни обро дар дараҷаи наздик ба баландтарин чен намуд, ки ин дар навбати худ бо асбоби суръатсанҷи об (вертушка) меҳнати зиёдро талаб намуда, худи андозагирӣ дар муддати хеле кӯтоҳ сурат мегирад.

Манбаъ : шуъбаи обшиносии Агентии

обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити

 зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон